رشد آگاهی تغذیه‌ای در میان مصرف‌کنندگان ایرانی در سال‌های اخیر باعث شده بازار محصولات بدون قند (Sugar-Free) با شتاب قابل توجهی گسترش یابد.
افزایش نرخ ابتلا به دیابت، چاقی و بیماری‌های قلبی، در کنار گرایش به سبک زندگی سالم‌تر، مسیر رشد این بخش از صنایع غذایی و نوشیدنی را هموار کرده است.
بازار محصولات بدون قند دیگر محدود به بیماران دیابتی نیست؛ بلکه نسل جوان، ورزشکاران و حتی خانواده‌هایی که به رژیم غذایی سالم اهمیت می‌دهند، به مصرف این محصولات روی آورده‌اند.
در این میان، آدامس‌های بدون قند به‌عنوان یکی از پرمصرف‌ترین و در دسترس‌ترین گزینه‌ها، نقش مهمی در رشد این بازار دارند.
ارزش بازار محصولات بدون قند در ایران در سال ۱۴۰۳ حدود ۲۶ هزار میلیارد تومان برآورد می‌شود که شامل نوشیدنی‌های رژیمی، تنقلات بدون قند، محصولات لبنی سبک، بیسکویت‌ها و آدامس‌های بدون قند است.
این رقم نسبت به سال ۱۳۹۹ حدود ۷۵ درصد رشد نشان می‌دهد و پیش‌بینی می‌شود تا سال ۱۴۰۷ به حدود ۴۵ هزار میلیارد تومان برسد.
📊 نکته کلیدی:
حدود ۱۸ تا ۲۰ درصد از کل بازار محصولات شیرین در ایران اکنون به محصولات بدون قند اختصاص دارد؛ و در این میان، آدامس‌های رژیمی و شکلات‌های بدون شکر سریع‌ترین رشد را دارند.
سیاسی: دولت ایران در قالب سیاست‌های سلامت‌محور و مالیات بر نوشیدنی‌ها و مواد غذایی قندی، زمینه‌ی رشد تولید محصولات بدون قند را فراهم کرده است.
اقتصادی: افزایش قیمت شکر و نوسان نرخ ارز باعث شده تولیدکنندگان داخلی به سمت استفاده از جایگزین‌های قندی مانند استویا و زایلیتول حرکت کنند.
اجتماعی: افزایش سطح تحصیلات، گرایش به فیتنس و رژیم‌های کنترل وزن موجب شده مصرف‌کنندگان بیش از گذشته به برچسب‌های تغذیه‌ای توجه کنند.
فناوری: پیشرفت در فرمولاسیون‌های جدید شیرین‌کننده‌ها (سوکرالوز، آسه‌سولفام و استویا) باعث شده طعم محصولات بدون قند به شیرینی طبیعی نزدیک‌تر شود.
زیست‌محیطی: کاهش تولید شکر صنعتی و کاهش ضایعات در فرآیند تصفیه از مزیت‌های جانبی این صنعت است.
قانونی: سازمان غذا و دارو الزام کرده میزان دقیق قند و نوع شیرین‌کننده در برچسب محصول درج شود تا از فریب مصرف‌کننده جلوگیری شود.
بازار محصولات بدون قند در ایران شامل چند زیرشاخه اصلی است:
نوشیدنی‌های رژیمی (مانند نوشابه بدون شکر و آبمیوههای سبک)
لبنیات سبک (ماست و شیر کم‌قند)
بیسکویت و شکلات رژیمی
مکمل‌ها و قرص‌های شیرین‌کننده طبیعی
در میان این گروه‌ها، نوشیدنی‌ها با حدود ۳۵ درصد سهم، بزرگ‌ترین بخش بازار را تشکیل می‌دهند.
پس از آن، تنقلات بدون قند مانند آدامس و شکلات رژیمی با حدود ۲۵ درصد در رتبه دوم قرار دارند.
لبنیات سبک و بیسکویت‌های رژیمی هر کدام حدود ۲۰ و ۱۵ درصد از بازار را شامل می‌شوند.
📌 تحلیل:
آدامس‌های بدون قند در مقایسه با سایر محصولات، بیشترین نرخ تکرار خرید را دارند و به‌دلیل قیمت پایین و در دسترس بودن، نقش کلیدی در رشد پایدار این بازار ایفا می‌کنند.
بر اساس نوع مصرف‌کننده:
بیماران دیابتی (حدود ۳۰٪ از تقاضا)
مصرف‌کنندگان سلامت‌محور و بدنسازان (۴۰٪)
خانواده‌های شهری با سبک زندگی فعال (۳۰٪)
بر اساس کانال توزیع:
فروشگاه‌های زنجیره‌ای و سوپرمارکت‌ها (۵۰٪ از فروش)
داروخانه‌ها و فروشگاه‌های سلامت (۳۰٪)
فروش آنلاین و پلتفرم‌های دیجیتال (۲۰٪ و در حال رشد سریع)
بر اساس نوع محصول:
رژیمی (بدون قند و چربی پایین)
عملکردی (غنی‌شده با فیبر، پروتئین یا ویتامین)
طبیعی (شیرین‌شده با استویا یا میوه خشک)
در بازار ایران برندهای داخلی و خارجی متعددی در بخش محصولات بدون قند فعال‌اند.
در گروه نوشیدنی‌ها برندهایی مانند زیرو کوکاکولا، اسپرایت زیرو، سن‌ایچ رژیمی و زمزم بدون قند پیشتاز هستند.
در گروه تنقلات بدون قند، برندهایی مانند بایودنت، وایت، ویویدنت و تریدنت در بخش آدامس‌های رژیمی سهم عمده دارند.
در بخش شکلات و بیسکویت رژیمی، برندهایی چون فرمند و شیرین عسل فعال هستند.
📈 تخمین سهم بازار آدامس بدون قند:
حدود ۲۰ تا ۲۵ درصد از کل بازار محصولات بدون قند به آدامس اختصاص دارد.
در این بخش، برندهای بایودنت (۳۰٪)، وایت (۲۵٪)، ویویدنت و تریدنت (۲۰٪)، و سایر برندها (۲۵٪) فعال‌اند.
مصرف‌کنندگان ایرانی هنگام خرید محصولات بدون قند به سه عامل اصلی توجه می‌کنند:
طعم و بافت طبیعی: آنچه باعث انتخاب یا عدم تکرار خرید می‌شود.
اعتماد به برند: برندهای شناخته‌شده نرخ وفاداری بالاتری دارند.
برچسب و اطلاعات تغذیه‌ای شفاف: درج عبارت “بدون شکر افزوده” در تصمیم خرید مؤثر است.
پژوهش‌های میدانی نشان می‌دهد حدود ۶۰٪ از خریداران این محصولات لزوماً بیمار یا رژیمی نیستند، بلکه فقط به‌دنبال احساس سبک‌تر و سالم‌تر بودن تغذیه‌ی روزانه هستند.
در میان تمام گروه‌ها، آدامس بدون قند به‌دلیل مصرف روزمره و ماهیت “خرید لحظه‌ای” بیشترین تکرار خرید را دارد.
فروشگاه‌های زنجیره‌ای مانند هایپراستار، رفاه و جانبو سهم اصلی در توزیع این محصولات دارند.
فروشگاه‌های آنلاین مانند دیجی‌کالا، اُکالا و مو تن‌رو نیز در حال تبدیل شدن به مسیر اصلی خرید محصولات رژیمی‌اند، به‌ویژه برای برندهای خاص‌تر.
از نظر قیمت‌گذاری، استراتژی‌ها متفاوت‌اند:
محصولات داخلی با قیمت اقتصادی‌تر (۱۰ تا ۴۰ هزار تومان) در دسترس عموم هستند.
محصولات خارجی و پریمیوم با قیمت ۸۰ تا ۱۵۰ هزار تومان در بازار پریمیوم عرضه می‌شوند.
آدامس‌های بدون قند در محدوده‌ی ۲۰ تا ۵۰ هزار تومان بیشترین گردش مالی را دارند.
فرصت‌ها:
رشد تقاضا برای محصولات سلامت‌محور و کاهش قند در رژیم غذایی.
امکان صادرات به کشورهای هم‌فرهنگ مانند عراق، عمان و آذربایجان.
استفاده از بسته‌بندی‌های کوچک‌تر و قابل حمل برای افزایش خرید لحظه‌ای.
نوآوری در طعم‌های طبیعی مانند لیمو، دارچین و نعنای وحشی.
تهدیدها:
هزینه بالای مواد اولیه وارداتی (استویا، سوکرالوز).
رقابت شدید در بخش نوشیدنی‌ها و آدامس رژیمی.
نبود استاندارد واحد برای برچسب‌گذاری “بدون قند واقعی”.
ضعف آگاهی مصرف‌کننده نسبت به تفاوت محصولات “کم‌قند” و “بدون قند”.
پیش‌بینی می‌شود بازار محصولات بدون قند در ایران طی چهار سال آینده با نرخ رشد سالانه حدود ۱۴ درصد گسترش یابد.
ارزش کل بازار از حدود ۲۶ هزار میلیارد تومان در ۱۴۰۳ به ۴۵ هزار میلیارد تومان در ۱۴۰۷ خواهد رسید.
در این میان:
نوشیدنی‌های رژیمی: رشد سالانه حدود ۱۰٪
تنقلات بدون قند (آدامس و شکلات): رشد حدود ۱۵٪
محصولات لبنی سبک و عملکردی: رشد حدود ۱۲٪
📈 تحلیل:
آدامس‌های بدون قند با رشد سریع‌تر نسبت به سایر بخش‌ها، پیش‌بینی می‌شود تا سال ۱۴۰۷ حدود ۲۸ تا ۳۰ درصد از ارزش کل بازار محصولات بدون قند را تشکیل دهند.
تولیدکنندگان باید بر نوآوری در طعم و ترکیب شیرین‌کننده‌ها تمرکز کنند تا طعم طبیعی‌تری ارائه دهند.
برندها می‌توانند از برندینگ سلامت‌محور (Health Branding) استفاده کنند تا اعتماد مشتری را تقویت کنند.
همکاری میان شرکت‌های دارویی و غذایی در تولید محصولات ترکیبی (مثلاً آدامس ویتامینه یا بیسکویت‌های فیبردار بدون شکر) بازار جدیدی ایجاد خواهد کرد.
بازاریابی دیجیتال و آموزش مصرف‌کننده درباره‌ی تفاوت “بدون قند” و “کم‌قند” برای رشد این بازار حیاتی است.
📌 نتیجه نهایی:
بازار محصولات بدون قند در ایران از یک نیاز درمانی به یک سبک مصرف جدید تبدیل شده است.
در این مسیر، آدامس‌های رژیمی نقش پررنگی در افزایش آگاهی مصرف‌کننده و گسترش فرهنگ تغذیه‌ی سالم ایفا کرده‌اند و به یکی از سریع‌ترین زیربخش‌های در حال رشد در بازار مواد غذایی کشور تبدیل شده‌اند.